W dniu 29 czerwca 2021 r. odbyła się konferencja on-line, będąca zamknięciem projektu upamiętniającego polskich leśników deportowanych do KL Auschwitz w latach 1940 – 1944. Zorganizowana przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu.
Konferencja rozpoczęła się prezentacją filmu z uroczystego złożenia kwiatów pod Ścianą Śmierci w dniu 25 czerwca 2021 r. przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych Jana Kubice, dyrektora Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu Andrzeja Kacorzyka, ks. dr. Lucjana Bielasa oraz Prezesa Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń” im. Św. Jana Gwalberta Roberta Głodowskiego.
Następnie dyrektor Andrzej Kacorzyk przywitał gości. Otwierając konferencje przypomniał rolę i zaangażowanie leśników w walkę z okupantem, która często kończyła się osadzeniem ich i ich rodzin w KL Auschwitz.
„księga jest wielkim świadectwem i przypomnieniem tego co dotknęło leśników polskich w KL Auschwitz. Jest też ogromną szansą na poznanie losów zgładzonych tutaj osób z perspektywy indywidualnych losów „powiedział Andrzej Kacorzyk.
Kolejnym punktem konferencji było odczytanie wspólnego listu Ministra Klimatu i Środowiska Michała Kurtyki oraz sekretarza stanu, Pełnomocnika Rządu ds. Leśnictwa i Łowiectwa Edwarda Siarki skierowanego do uczestników konferencji.
„Z tego miejsca chcemy zaznaczyć, jak istotna jest pamięć o wszystkich ofiarach II wojny światowej, która rzuciła cień na całą ludzką cywilizację. Świadkowie tamtych wydarzeń nieubłaganie odchodzą, dlatego też powinniśmy jak najczęściej podejmować inicjatywy upamiętniające ofiary reżimu hitlerowskiego. Zesłanie polskich leśników do niemieckiego obozu Auschwitz było spowodowane ich istotną rolą i odwagą w walce z okupantem. Ponad 250 pracowników służby leśnej więzionych w obozie w Auschwitz to nie tylko nazwiska, ale konkretne dramatyczne ludzkie historie. Leśnicy, których pamięć chcemy uczcić budowali niepodległe państwo polskie. Bez ich poświęcenia nie bylibyśmy w tym miejscu. Naszym obowiązkiem jest oddawać cześć i szacunek wobec bohaterskiej postawy leśników, którzy w okrutny sposób stracili życie. Ich ofiara i niezłomność jest naszym dziedzictwem i zasługuje na najwyższy szacunek i uznanie”. Czytamy w liście.
Następnie Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Józef Kubica przywitał gości oraz podziękował za zaangażowanie Stowarzyszeniu Leśników „Przyjaźń” im. Św. Gwalberta w doprowadzeniu do ukazania się „ Księgi Pamięci”. Wspomniał o wieloletnich praktykach jakie młodzież z Technikum Leśnego w Brynku odbywała na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu. Widząc w tej współpracy potencjał edukacyjny, powiedział „pokazuje naszą grupę zawodową, grupę leśników, ich rolę i martyrologię, którą przeżyli w czasie II wojny światowej”. Wyraził nadzieje, że stowarzyszenie nadal będzie kontynuować swoją aktywność w przywracaniu pamięci leśników, którzy ponieśli śmierć podczas II wojny światowej a szczególnie tych którzy zginęli na wschodzie Polski.
W drugiej części konferencji zabrali głos współautorzy „Księgi Pamięci Leśników deportowanych do KL Auschwitz”. Książka powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń” im. św. Jana Gwalberta we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu i sfinansowana została ze środków Lasów Państwowych.
Pierwszy zabrał głos Piotr Kacprzak przedstawiając sytuacje polskiego leśnictwa po wybuchu II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem represyjnego prawodawstwa okupacyjnego. Omówił także sytuację administracji leśnej w Generalnym Gubernatorstwie.
„Po ustanowieniu Generalnego Gubernatorstwa przystąpiono do organizowania administracyjnych władz okupacyjnych, zarówno na poziomie centralnym, był nim Główny Wydział Lasów oraz na poziomie dystryktów, były nimi Oddziały Leśnictwa, skupiające w swoich rękach całość spraw nadzoru i władzy w zakresie gospodarki leśno-drzewnej i łowieckiej.”
Radosław Bąk przedstawił syntetycznie przeszło 30 letnią współpracę Technikum Leśnego w Brynku z Państwowym Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu.
„Gdy w 1957 roku szczegółowo określono zasięg Państwowego Muzeum w Oświęcimiu Brzezince, w jego granicach znalazł się las o powierzchni 24,25 ha oraz ok. 22 ha innych terenów zadrzewionych”.
Wspomniał również o wyjątkowym znalezisku jakie jesienią 1980 roku dokonali uczniowie technikum obok krematorium nr III w Brzezince. Były to zapiski Marcela Nadjary, greckiego Żyda z Sonderkommando.
Bohdan Piętka historyk muzeum spośród 205 zamieszczonych w książce biogramów przybliżył historie kilkunastu leśników, do których należeli:
Florkowski Władysław, Roman Gesing, Józef Pomarański, Kazimierz Jeleński, Jakub Pałasiewicz, Stanisław Szczepaniec, Mieczysław Abstorski, Jan Sołtysek, Ernest Buchalik, Józef Tkocz, Piotr Bobrowicz, Marceli Lugowski, Marian Wierusz-Kowalski, Władysław Fabiszewski, Stanisław Zerygiewicz, Tadeusz Zdanowicz, Arnold Pregler, Karol Posch, Eliasz Makowski, Stanisław Furtak, Kornel Kuszlik.
„Powodem deportacji leśników polskich do KL Auschwitz- tak jak w przypadku pozostałych więźniów polskich – było ich zaangażowanie w działalność konspiracyjną oraz represje wynikające z terrorystycznych działań okupanta niemieckiego” – powiedział Bohdan Piętka.
Ks. dr Lucjan Bielas zamknął prezentacje autorów „Księgi Pamięci” podsumowując opracowanie, wskazując przy tym jak wielką ofiarę ponieśli podczas okupacji polscy leśnicy „Wybrała ich śmierć, lecz śmierć nie zakończyła ich życia” - mówił.
„Leśnicy na szalę rzucili nie tylko swoje życie, ale też życie swoich rodzin. Bo przecież ci leśnicy, którzy byli gdzieś na skraju wsi, na skraju lasu, gdzie z jednej strony partyzantka miała swoje życie i oczekiwania względem leśników, gdzie oczekiwania względem leśników miały władze okupacyjne, oczekiwania względem leśników miała wieś, która też żyła po części z lasu. W wszyscy mieli jakieś oczekiwania względem leśników. A leśnik był razem z rodziną na tym miejscu swojej pracy. A więc angażując się w podziemie, angażując się w sprawę polską, jednocześnie rzucał na szalę nie tylko swoje życie, ale i życie swojej rodziny „
Na zakończenie powiedział „Te twarze patrzą na nas. Prawie wszyscy wyznali swoją wiarę i przynależność do Kościoła Katolickiego. To ich spojrzenie na nas jest zarówno prośbą o modlitwę jak i zapewnieniem swojego wstawiennictwa w rzeczywistości, w której są teraz.”
Następnie zaprezentowano krótką relację z otwarcia wystawy „Leśnicy polscy w KL Auschwitz” w Zespole Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku.
Na zakończenie głos zabrał Prezes Zarządu Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń” Robert Głodowski. Przypomniał początki współpracy z Muzeum, które wiązały się z udziałem leśników w zabezpieczaniu Świtowych Dni Młodzieży w 2016 r. To wtedy narodził się pomysł upamiętnienia leśników, którzy trafili do KL Auschwitz – wspominał. Następnie podziękował za współprace i wsparcie dyrektorowi. Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu Andrzejowi Kacorzykowi, Dyrektorowi Lasów Państwowych Józefowi Kubicy oraz byłemu dyrektorowi Lasów Państwowych Andrzejowi Koniecznemu, który od początku projektu wspierał go. Podziękowania usłyszeli również współautorzy „Księgi Pamięci” oraz wszyscy którzy pomogli w jej powstaniu.
